Mistyk ma całkowitą wiedzę, poznaje rzeczywistość taką jaka jest. Naukowiec wierzy, że rozumem można dociec prawdę. Tworzy koncepcje, hipotezy, teorie, a następnie dowodzi ich zgodnie z przyjętą konwencją, czyli umową, zauważając też rozmaite niezgodności, które traktuje jako nowe pole dociekań itd. itd. Takie umysłowe perpetuum mobile. Mistyk wie, że empirycznie doświadczana "rzeczywistość" jest projekcją umysłu, a postrzegany, przejawiający się zjawiskowy świat jest niejako zbiorową twórczością wszystkich istot. Totalną wspólną kreacją. Nie ma nigdzie innego, zewnętrznego wobec nas Kreatora, ukrytego, niepoznawalnego Wymyślacza. To ludzie sami sobie wszystko wymyślają i wierzą, że te ludzkie wymysły są prawdą, do momentu ich zakwestionowania nowym kolejnym wymysłem. Ten proces kreacji ma kilka etapów: myśl->idea->wiara->zjawisko. Myśl rozprzestrzenia się jako idea. Idea wspierana jakimś autorytetem staje się powszechnym przekonaniem, wiarą. To wystarczy by słowo (myśl) stało się ciałem (bytem). Tak właśnie wiara czyni cuda :)